Zaroślak rdzawouchy

Zaroślak rdzawouchy
	Atlapetes rufigenis
	(Salvin, 1895)
	; Fragment ilustracji dołączonej do pierwszego opisu (1895)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	pasówki
Rodzaj	Atlapetes
Gatunek	zaroślak rdzawouchy
Synonimy
	Buarremon rufigenis Salvin, 1895; Atlapetes rufigenis rufigenis (Salvin, 1895);
	Buarremon rufigenis Salvin, 1895; Atlapetes rufigenis rufigenis (Salvin, 1895);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zaroślak rdzawouchy^[3]^[4] (Atlapetes rufigenis) – endemiczny gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Znany jest tylko z niewielkiego obszaru w zachodnim Peru. Uznawany za gatunek najmniejszej troski^[5]^[6].

Systematyka

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Osbert Salvin, nadając mu nazwę Buarremon rufigenis^[7]. Opis ukazał się w 1895 roku w Novitates zoologicae: a journal of zoology in connection with the Tring Museum^[7]^[8]. Autor jako miejsca typowe wskazał Huamachuco w regionie La Libertad oraz Cajabamba w regionie Cajamarca w Peru^[5]. IOC nie wyróżnia podgatunków^[9]. Dawniej za jego podgatunek uznawany był zaroślak czarnooki (A. forbesi)^[5]^[10]. Zaroślak rdzawouchy wraz z zaroślakiem inkaskim i zaroślakiem czarnookim tworzą nadgatunek^[5].

Etymologia

Atlapetes: połączenie słowa Atlas z gr. πετης petēs – „lotnik” (gr. πετομαι petomai – „latać”)^[11].
rufigenis: łac. rufus – „rudy, rudowłosy”, łac. gena – „policzek”^[12].

Morfologia

Wygląd: Nie występuje dymorfizm płciowy. Niewielki ptak ze stosunkowo krótkim, grubym u nasady dziobem w kolorze czarnym. Szczęka i żuchwa są lekko zakrzywione. Tęczówki brązowe. Nogi ciemnobrązowe. Górna część głowy i potylica, kark, policzki i boki głowy rdzawe. Gardło i podgardle białawe. Od dzioba odchodzą w dół szyi mało wyraźne czarne wąsy. Nad nimi białawe paski policzkowe. Górne pokrywy skrzydeł ciemnoszare. Lotki czarniawe z jaśniejszymi stalowoszarymi obrysami. Ogon długi, niestopniowany, wszystkie sterówki w kolorze szarym. Brzuch i dolna część ciała jasnoszare^[5]^[10].
Wymiary

długość ciała: 17,5–18 cm
długość ogona: 8,9–9,8 cm
długość skrzydła: 8,6–9,8 cm
długość dzioba: 1,8–1,9 cm
masa ciała: 44 g^[5].

Zasięg występowania

Zaroślak rdzawouchy jest spotykany tylko na niewielkim obszarze w Andach, w środkowo-zachodniej części Peru. W górnej dolinie rzeki Marañón, gdzie występuje na zachodnich zboczach doliny od południowych części regionu Cajamarca do południa regionu Ancash. Jego obszar występowania jest prawdopodobnie większy i rozciąga się na wschód od górnej Marañón, jednak tereny te są bardzo słabo dostępne i brak obserwacji w tych rejonach. Występuje na wysokości od 3200 do 4600 m n.p.m.^[13]^[2]

Ekologia

Zaroślak rdzawouchy jest gatunkiem endemicznym. Jego głównym habitatem są wilgotne zarośla górskie i lasy Polylepis w wysokich Andach. Brak jest szczegółowych informacji o jego diecie. Prawdopodobnie jest gatunkiem wszystkożernym, zjadającym nasiona, owoce oraz owady^[5].

Rozmnażanie

Brak szczegółowych informacji o rozmnażaniu, gniazdach i jajach. Młode osobniki widziane były w lutym, marcu i czerwcu^[5].

Status

Zaroślak rdzawouchy wpisany jest do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) od 2022 roku; wcześniej, od 2004 był uznawany za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje tylko około 22,2 tys. km²^[13]. Liczebność populacji nie jest oszacowana, ale gatunek jest uznawany za dosyć pospolity, jednak występujący plamowo. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny, ponieważ utrata ich środowiska jest znikoma, ale gatunek ten ma ograniczony swój zasięg występowania do lasów z roślin rodzaju Polylepis ^[13]. BirdLife International wymienia dwie ostoje ptaków IBA, w których ten gatunek występuje, obie w Peru, są to: Park Narodowy Huascarán i Champará^[13].

Przypisy

↑ Atlapetes rufigenis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Atlapetes rufigenis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999.
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-06-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Thomas S. Schulenberg & Alvaro Jaramillo: Rufous-eared Brushfinch Atlapetes rufigenis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T. S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-07-06]. (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-07-06] .
↑ ^a ^b Denis Lepage: Rufous-eared Brush-Finch Atlapetes rufigenis (Salvin, 1895). Avibase. [dostęp 2022-07-06]. (ang.).
↑ O.O. Salvin O.O., On birds collected in Peru by Mr. O. T. Baron., „Novitates zoologicae: a journal of zoology in connection with the Tring Museum”, 2, Londyn: Rothschild, Lionel Walter Rothschild, Baron, 1895, s. 5 (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-07-06]. (ang.).
↑ ^a ^b Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 589. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
↑ Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-19] (ang.).
↑ rufigenis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-06] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Rufous-eared Brush-finch Atlapetes rufigenis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] Atlapetes rufigenis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Atlapetes rufigenis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mc-3] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999.

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-06-19].

[botw-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Thomas S. Schulenberg & Alvaro Jaramillo: Rufous-eared Brushfinch Atlapetes rufigenis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T. S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-07-06]. (ang.).

[hbwcheck6-6] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-07-06] .

[AviBase-7] Denis Lepage: Rufous-eared Brush-Finch Atlapetes rufigenis (Salvin, 1895). Avibase. [dostęp 2022-07-06]. (ang.).

[oryg-8] O.O. Salvin O.O., On birds collected in Peru by Mr. O. T. Baron., „Novitates zoologicae: a journal of zoology in connection with the Tring Museum”, 2, Londyn: Rothschild, Lionel Walter Rothschild, Baron, 1895, s. 5 (ang.).

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-07-06]. (ang.).

[HBW_16-10] Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 589. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).

[11] Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-19] (ang.).

[12] rufigenis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-06] (ang.).

[birdlife-13] Rufous-eared Brush-finch Atlapetes rufigenis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-08-19]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]